Horecastewards moeten uit het juiste hout gesneden zijn. Met lef, psychologisch inzicht en een vlotte babbel. Ze zijn een vraagbaak voor stappers, geven signalen door aan de politie en helpen portiers van lastige klanten af zonder geduw en getrek. “Gastheerschap is onze primaire taak.”
In een steegje bij de Rotterdamse Oude Haven wordt een meisje aangerand. Zodra een koppel surveillerende horecastewards dat in de gaten krijgt, geven ze het noodgeval direct via hun pieper aan de politie door. Die is snel ter plaatse. Het meisje is erg dronken en zodra de dader de agenten opmerkt, doet hij alsof hij haar hulp verleent. Terwijl de politie hem aanhoudt, vormen de horecastewards op zo’n 7 meter een schil om de plek van het incident en zorgen dat eventuele voorbijgangers doorlopen.
Genomineerd voor de Hein Roethofprijs
De horecastewards behoorden tot de 5 genomineerde projecten van de vorige editie van de Hein Roethofprijs. Toen reikte voormalig minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur de hoofdprijs van 20.000 euro uit aan 2 projecten: BuurTent en Bloedlink. Dit jaar bestaat de prijs precies 30 jaar. In deze rubriek blikken we terug op alle genomineerden. De inzendtermijn voor de Hein Roethofprijs 2017 is inmiddels verlopen.
De horecastewards werken sinds de zomer van 2013 mee om het Rotterdamse uitgaansgebied veilig te houden. Aanvankelijk proefden zij weerstand bij de politie tegen het idee om sociaal werkers in te zetten om de uitgaansnachten veiliger te maken, vertelt Ali Tahiri, projectleider Horecastewards van de Stichting Veilige Steden (voorheen Meion). Hij is tevens medeoprichter van deze werkwijze. In het begin liep hij met de nog onervaren horecastewards mee als uitvoerende collega, later als coach. In die tijd liep hij de deur plat bij de politie om te laten zien op welke manier ze hen kunnen ondersteunen.
‘Wij staan op strategische locaties, waar de portiers ons kunnen zien’
Bij aanvang, in de tijd van vóór de massieve politiereorganisatie en toen er nog meer blauw op straat liep, hadden de horecastewards nog geen enkele positie in het Rotterdamse uitgaansgebied. Stukje bij beetje maakten zij zich onmisbaar door surveillerende politiekoppels te informeren over wat ze op straat waarnemen. Tahiri: “We helpen de problemen in de stad voorkomen en oplossen. Daardoor zijn wij een volwaardige samenwerkingspartner geworden.”
Het project bleek al snel een succes, inmiddels is het aantal aanhoudingen tijdens de uitgaansnachten met de helft gedaald. Belangrijk is: goede medewerkers, een professionele houding en informatie delen. Tahiri heeft zijn medewerkers nauwkeurig geselecteerd. Ervaren jongerenwerkers die streetwise zijn. En met lef, want stap ’s nachts maar af op een groep duistere kerels met een slok op of die high zijn. Aanspreken op agressieve toon, escaleert heel gemakkelijk. De horecastewards moeten psychologisch inzicht hebben en een vlotte babbel.
BRIEFING BIJ DE POLITIE
De nachtelijke diensten leveren veel informatie op. Over groepen jongeren die zich op straat bevinden, onveilige situaties of incidenten. Daarom maken de Horecastewards rapportages en delen die met de politie, gemeente en de ondernemersorganisatie. Daarbij gaat het niet alleen om incidenten en overlast, ook minder acute veiligheidssituaties nemen de medewerkers mee in de rapportages. Tahiri geeft een voorbeeld: “Als er op de plek waar binnenkort een voetbalwedstrijd plaatsvindt de weg wordt bestraat en er liggen klinkers los, geven wij dat door. Daarmee kunnen de supporters gaan gooien. Ik vind het leuk om te zien dat gemeente en politie die meldingen serieus oppakken. Dat motiveert ons.”
‘Als we iets voor een andere stad kunnen doen, houden wij ons aanbevolen’
Een werkavond van de horecastewards begint met een briefing bij de politie. Vervolgens trekken de koppels langs de indrinklocaties die ze op hun duimpje kennen: de donkere hoekjes, hofjes, geparkeerde auto’s. Daarna gaan de horecastewards langs de uitgaansgelegenheden en begroeten de portiers. “Gastheerschap is onze primaire taak”, benadrukt Tahiri. “Wij zijn beslist geen kleerkasten die met de armen over elkaar boos staan te kijken. De mensen moeten ons wat kunnen vragen.” Het uitgaand publiek wil vooral informatie of een beetje hulp: waar is de pinautomaat, is hier nog een leuke tent of wil je contact opnemen met de politie over een gestolen mobiel.
DRONKEN GASTEN
Later op de avond komt de taak ‘de-escalerend optreden’ meer naar de voorgrond. Als de mensen dronken uit de gelegenheden komen, slaat de sfeer vaak om naar grimmig. Portiers gooien gasten eruit omdat ze zich vervelend gedragen en die komen verhaal halen. Met die mensen is het lastig discussiëren en de portiers raken het zat. “Wij staan dan op strategische locaties, waar de portiers ons kunnen zien”, licht Tahiri toe. Zij vragen de horecastewards dan iets in de zin van: ‘Wil je deze even meenemen voordat ik hem een hoek geef, want hij haalt het bloed onder mijn nagels vandaan.’ Zo iemand proberen de horecastewards dan weg te praten. Zonder trekken of duwen.
EINDHOVEN
Momenteel loopt er een pilot in Eindhoven, waar de horecastewards hun werkwijze overdragen. Om te beginnen met 2 koppels bestaande uit een ervaren Rotterdammer en een nieuwe collega uit Eindhoven. Wanneer deze Eindhovenaren het onder de knie hebben, werken zij op hun beurt nieuwe collega’s in. Het is maatwerk, per locatie moet een inschatting worden gemaakt van het soort publiek en ondernemers. Een gebied vol jongeren geeft een heel andere sfeer dan feestende boeren of een plek die zakkenrollers en dealers aantrekt. Andere steden tonen ook interesse in deze aanpak. Daar is Tahiri blij mee: “Als we iets voor een andere stad kunnen doen, houden wij ons aanbevolen.”<<
AUTEUR: VAN DER WIELE
De auteur is redacteur bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid